Klimatyzacja samochodowa ma za zadanie zapewnić kierowcy i pasażerom komfortowe warunki podróży niezależnie od pogody. Spełnianie swojej funkcji opiera na zjawisku sprężania pary i wykorzystuje do tego celu czynnik chłodniczy. Cały układ klimatyzacji składa się z czterech głównych elementów – parownika, sprężarki, skraplacza (inaczej chłodnicy) i zaworu rozprężnego. Dwa z nich odpowiadają za wzrost i spadek ciśnienia oraz temperatury czynnika chłodzącego, dwa pozostałe służą odprowadzaniu ciepła. W tym artykule przybliżymy charakterystykę chłodnicy klimatyzacji. Wyjaśnimy czym jest skraplacz i jakie pełni funkcję w klimatyzacji samochodowej.
Chłodnica do klimatyzacji to jeden z najistotniejszych elementów klimatyzacji samochodowej
Każde auto posiadające klimatyzację ma dwa nierozłączne, wymienniki ciepła – parownik i skraplacz samochodowy. Nazwy pochodzą od procesów termodynamicznych, które w nich zachodzą. Parownik klimatyzacji zmienia stan ciekły czynnika chłodniczego na stan gazowy, do czego zużywa pobrane ciepło z otoczenia. W konsekwencji pozwala to na schłodzenie pojazdu. Skraplacz do klimatyzacji, inaczej też określany jako chłodnica klimatyzacji lub kondensator, pełni z kolei odwrotne zadanie. Poprzez system rurek i lamelek – cienkich, odpowiednio ukształtowanych blaszek z których się składa – chłodnica klimatyzacji ponownie zmienia stan czynnika chłodniczego z gazowego na ciekły oraz odprowadza przejęte ciepło przez parownik samochodowy do atmosfery.
Gorąca para czynnika chłodniczego wpływa do górnej części skraplacza samochodowego pod wysokim ciśnieniem. W trakcie przepływu przez rurki i lamele skraplacza, para stopniowo się ochładza oddając im swoje ciepło, a następnie skrapla się w ciecz. Proces ten, również możliwy jest dzięki wentylatorowi lub wentylatorom, które chłodzą skraplacz klimatyzacji strumieniem powietrza lub dzięki pędowi powietrza wynikającemu z ruchu auta.
Niestety skraplacz klimatyzacji to element, który można zaliczyć do najpopularniejszych części wymienianych podczas napraw układów chłodniczych samochodu. W przypadku wykrycia nieszczelności skraplacza, z reguły się go nie naprawia, a wymienia cały. Należy również pamiętać o tym, że klimatyzacja samochodowa to układ ściśle ze sobą współpracujących części, a uszkodzenie jednej z nich, może natychmiastowo prowadzić do uszkodzenia następnej. Chociażby dlatego nawet najmniejszą usterkę zalecamy naprawić jak najszybciej. Najczęstsze usterki skraplacza klimatyzacji samochodowej to:
Skraplacz klimatyzacji najczęściej zamontowany jest przed chłodnicą cieczy silnika, co pozwala na jego najwydajniejszą pracę. Nie mniej takie umiejscowienie niesie ze sobą pewne konsekwencje. Sprawia to, że skraplacz klimatyzacji jest narażony na zanieczyszczenia takie jak wlatujące pył, owady, kamienie, kurz, błoto czy sól drogową. Wszystkie te czynniki oraz delikatny materiał z którego jest wykonany, mogą przyczynić się bezpośrednio lub pośrednio, do uszkodzenia systemu rurek skraplacza. To z kolei prowadzi do wycieku czynnika chłodniczego.
Uszkodzenie mechaniczne lub korozja powodować może powstanie nieszczelność skraplaczu. To z kolei prowadzi do wycieku czynnika z obiegu, co grozi niebezpieczeństwem zatarcia sprężarki. Może się też zdarzyć, że czynnik chłodniczy nie był uzupełniany przez dłuższy czas i po prostu go zabrakło. W wyniku normalnego użytkowania klimatyzacji, rocznie ubywa go od 10-15% o czym często zapominamy, kiedy klimatyzacja działa bez zarzutu. Nie mniej jednak, gdy klimatyzacja nie spełnia swojego zadania, powinno się ją sprawdzić pod kątem nieszczelności poprzez napełnienie systemu azotem pod ciśnieniem lub przy użyciu barwnika widocznego pod lampą UV. Pozwoli to sprawdzić czy powodem wycieku jest uszkodzona chłodnica klimatyzacji lub czy winny jest inny element układu.
Taki problem może mieć dwie przyczyny. Pierwszą z nich jest niewystarczająca higiena i konserwacja przestrzeni pomiędzy chłodnicą silnika, a skraplaczem klimatyzacji, w wyniku czego odkładające się tam zanieczyszczenia prowadzą do spadku wymiany ciepła. Właśnie dlatego należy pamiętać o konserwacji tego miejsca, najlepiej przy użyciu specjalnych środków rozpuszczających brud. Drugą przyczyną może być uszkodzony wentylator skraplacza. Wszystko to prowadzi w konsekwencji do wysokich, termicznych naprężeń w sprężarce klimatyzacji i ostatecznie jej zatarcia. Niestety zmiany następują powoli i bywają trudne do zaobserwowania przez użytkownika pojazdu, zwłaszcza kiedy używamy klimatyzacji w ograniczonym stopniu.
Zgięte lub zanieczyszczone brudem lamele skraplacza znacznie lub też całkowicie wpływają na ograniczenie wydajności układu klimatyzacji. Przyczyną ewentualnych zagięć lamelek mogą być kolizje samochodowe lub nieuważne użycie myjek ciśnieniowych.
Na wydajność chłodzenia mają wpływ materiały zastosowane do produkcji skraplacza, ich sprawność termodynamiczna oraz użyta ilość lamelek. Ponadto liczy się też dokładność wykonania uchwytów i przyłączy skraplacza. Niestety tego rodzaju cechy są trudne do oceny “na oko”, dlatego zamontowanie skraplacza od sprawdzonego producenta pozwoli nam uniknąć problemów na etapie montażu, jak i w czasie późniejszej eksploatacji. Warto w tym celu odwiedzić sprawdzony serwis klimatyzacji samochodowej.