Czym różnią się czynniki chłodnicze w klimatyzacji?

Dla wielu kierowców, serwis klimatyzacji jest jedną z wielu okresowych czynności, jakie należy wykonać aby zapewnić sobie komfortowe podróżowanie. Zależnie od pojazdu, układy klimatyzacji napełniane są dwoma najpopularniejszymi czynnikami chłodniczymi. Czym różnią się od siebie te czynniki, a także jak wygląda serwis układu klimatyzacji w zależności od rodzaju czynnika? Który czynnik jest lepszy? Na te, i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w tym artykule. Zapraszamy!

Czym różni się serwis klimatyzacji z czynnikiem R134a od R1234yf?

Patrząc przez pryzmat obsługi serwisowej, to czynności wykonywane przez serwisanta są takie same. Cały proces serwisowy przebiega dokładnie tak samo oraz składa się z tych samych faz. Serwis klimatyzacji zazwyczaj polega na podpięciu specjalistycznej maszyny która sprawdza stan układu klimatyzacji a także rodzaj czynnika. Maszyna odzyskuje czynnik chłodzący, a także oczyszcza go z ewentualnych zanieczyszczeń. W międzyczasie maszyna sprawdza szczelność układu a także aplikuje olej do smarowania kompresora. Następnie wtłacza do układu oczyszczony czynnik. Serwis klimatyzacji zawsze wygląda tak samo, a rodzaj czynnika nie ma znaczenia.

Czym są czynniki chłodnicze?

Czynnik chłodniczy R1234yf

Czynniki chłodnicze to nic innego jak specjalistyczna ciecz, w której zachodzą reakcje fizyczne związane ze zmianą stanu skupienia. Czynniki znajdujące się w układzie klimatyzacji pracują pod bardzo dużym ciśnieniem, co z reguły oznacza podwyższoną temperaturę. Ciecz pod postacią pary opuszcza kompresor podążając do skraplacza klimatyzacji, gdzie zmienia się w ciecz pod bardzo wysokim ciśnieniem. Ciecz ta jest dalej transportowana do zaworu rozprężnego. Cały myk klimatyzacji polega na tym, że rozprężenie bardzo mocno sprężonego czynnika chłodzącego powoduje powstanie gazu o bardzo niskiej temperaturze. Gaz ten przepływa przez parownik ochładzając go, dzięki czemu powietrze, które przepływa przez parownik jest mocno schładzane, a następnie wtłaczane do przedziału pasażerskiego. Aby utrzymywać odpowiedni poziom i szczelność układu klimatyzacji, czynnik chłodniczy musi być precyzyjnie dobrany.

Czynnik R134a a R1234yf

Czynnik R134a to pierwszy czynnik, jaki był używany w układach klimatyzacji w pojazdach samochodowych. Dopiero po 2006 roku Unia Europejska wprowadziła zakaz używania R134a w nowych pojazdach. Aby sprostać zapotrzebowaniu na nowy, ekologiczny czynnik, firmy produkujące czynniki chłodzące opracowały R1234yf. Czym różnią się te czynniki? Otóż, podstawowym kryterium oceniania czynników jest współczynnik GWP, który określa potencjał tworzenia efektu cieplarnianego. Im wyższy GWP, tym bardziej niebezpieczny dla środowiska jest dany czynnik. R134a, jako przedstawiciel starszego podejścia do motoryzacji ma współczynnik GWP na poziomie 1430 jednostek. Oznacza to, że jest skrajnie niebezpieczny dla środowiska. Nowy czynnik, R1234yf, posiada GWP na poziomie 4(!). Różnica w bezpieczeństwie jest więc GIGANTYCZNA. Nowy czynnik jest o 357 razy lepszy i bardziej ekologiczny, a także jest bezpieczny dla środowiska. Jednak, czy na pewno tak jest?

Kontrowersje wokół R1234yf

Czynnik ten, jest ekologiczny i bezpieczny w swojej naturalnej postaci. Jego problemem jest jednak to, że jest on łatwopalny oraz posiada niską temperaturę zapłonu. Między innymi dlatego, część marek samochodowych (np. Mercedes) zdecydowało się na niekorzystanie z tego czynnika, a zamiast niego wykorzystują CO2. Niemieckie organizacje ochrony środowiska a także Instytut Chemii Uniwersytetu w Monachium mają poważne zastrzeżenia co do bezpieczeństwa. Ich badania i testy wykazały, że R1234yf, w chwili zapłonu zaczyna wydzielać ekstremalnie toksyczny i trujący gaz fluorowodorowy, który zachowuje się jak kwas. Gdy dojdzie do pożaru samochodu, na przykład w wyniku wypadku, to jest wysokie prawdopodobieństwo, że fluorowodór spali nam skórę zanim zrobi to ogień. Mało tego, fluorowodór ma bardzo wysoką przenikalność, przez co oprócz poparzeń chemicznych skóry poparzy nam także narządy wewnętrzne.

aTesty tego czynnika wykazały także, że toksyczny gaz powstały w wyniku zapłonu jest w stanie stopić szyby samochodowe, aluminium, magnez czy cynk. Aluminium i magnez są podstawowymi surowcami wykorzystywanymi w budowie aut, co oznacza że czego nie pochłonie ogień, to strawi kwas. Po tych badaniach, Mercedes zdecydował się na odstąpienie od bardzo drogiego czynnika R1234yf na rzecz dużo tańszego i naturalnie występującego CO2. Dlaczego inni producenci nie przeszli na CO2? Wszystko jest kwestią środowiska lobbystycznego, wytworzonego przez czołowe firmy produkujące R1234yf. Niestety, ale prawda jest taka, że ani R134a, ani R1234yf nie są bezpiecznymi środkami. Jedynym bezpiecznym i tanim czynnikiem chłodzącym jest CO2, które jest szeroko dostępne i posiada GWP na poziomie 1. To powoduje, że firmy zajmujące się produkcją czynników nie miałyby dochodów. Jak widać, pieniądz zawsze wygrywa ze zdrowym rozsądkiem i ekologią.