Bieżnik opony. Co to jest i kiedy potrzebna jest wymiana opony?

Bieżnik to cześć opony samochodowej pełniąca kluczową rolę w przyczepności do podłoża drogi. Odpowiedni stan techniczny bieżnika, jest kluczowy dla bezpieczeństwa – zarówno kierowcy jak i pozostałych uczestników ruchu drogowego. Dlatego też, każdy kierowca, nawet ten niedzielny, powinien wiedzieć czym jest bieżnik i jakie pełni role.  Przed dokonaniem wyboru ogumienia, warto dowiedzieć się jak najwięcej na temat poszczególnych cech, rodzajów i przeznaczenia bieżników. Pozwoli to wybrać opony najlepiej dostosowane do konkretnych potrzeb.

Bieżnik opony – co to jest?

Bieżnik w oponie to jedyny element opony, który bezpośrednio styka się z nawierzchnią. Jest to gruba, zewnętrzna warstwa gumy, stanowiąca ochronę czoła opony przed jej uszkodzeniem.  Odpowiedni kształt i rzeźba bieżnika zapewniają dobrą sterowność oraz przyczepność do powierzchni drogi podczas jazdy samochodem. Bieżnik opony ma również za zadanie obniżenie oporów toczenia oraz zachowanie niskiego poziomu hałasu w aucie.

Różne bieżniki na różną nawierzchnię

Bieżnik jest kluczowym elementem opony zapewniającym jej przyczepność do podłoża drogi

Wybór bieżnika powinien być przede wszystkim podyktowany rodzajem dróg, które nasze auto pokonuje najczęściej. Opony do jazd terenowych mają bieżniki o rzeźbie grubej i wypukłej, natomiast do jazdy po drogach o ulepszonych nawierzchniach lepiej sprawdzą się opony z bieżnikiem o rzeźbie drobnej i płaskiej. Bieżnik opony składa się on z takich elementów jak:

• bloki bieżnika – są jego głównym elementem, zapewniającym właściwą trakcję. Różnią się one między sobą kształtem, wielkością i konstrukcją;
• żebra – znajdującego się na obwodzie bieżnika
• lamele – kręte poprzeczne linie na klockach bieżnika;
• rowki – czyli przestrzeni między blokami bieżnika, różniące się między sobą wielkością, kształtem i wzorem. Mają na celu odprowadzanie wody, a tym samym przeciwdziałanie poślizgom i zjawisku jakim jest aquaplaning;

Jaki bieżnik ma nowa opona?

Bieżnik w oponie ma specjalną rzeźbę, dostosowaną specjalnie do warunków w jakich opona będzie się poruszać w przeważającej części swojego użytkowania. Średnia wysokość bieżnika w nowej oponie wynosi między 8 a 10 mm. Zatem im głębszy – mniej zużyty bieżnik, tym lepsza przyczepność.

Niestety, w trakcie jazdy opona się ściera, przez co wysokość bieżnika maleje. Tym samym spada bezpieczeństwo jazdy, przede wszystkim na mokrej nawierzchni. Polskie prawo dopuszcza jazdę na minimalnej głębokości bieżnika 1,6mm, aczkolwiek niestety przyczepność dla takich opon wynosi około 50 % w stosunku do nowych. Dlatego też zaleca się, aby bieżnik w oponie zimowej nie był niższy niż 4 – 4,5 mm, a bieżnik w oponie letniej i całorocznej nie miał mniej niż 3mm.

Jak zmierzyć bieżnik opony?

Z punktu widzenia bezpieczeństwa na drodze, to bardzo istotne, aby każdy kierowca wiedział, jak zmierzyć bieżnik opony.

Pomiar wzrokowy

Przy pomiarze należy zacząć od spojrzenia na wskaźniki zużycia bieżnika, znajdujące się w rowkach opony. Są to wąskie, poziome paski równomiernie rozmieszczone na obwodzie opony. Jeśli opona klasyfikuje się do wymiany, paski będą widoczne, co oznacza, że minimalna głębokość bieżnika została przekroczona.

Pomiar przy zastosowani głębokościomierza

Inny sposobem pomiaru wysokości bieżnika opony jest zastosowanie głębokościomierza. Umieszcza się go w rowku opony i odczytuje jej zużycie w stosunku do dopuszczalnego minimum. Warto porównać swoje odczytane wartości z zaleceniami konkretnego producenta opon. Głębokościomierze można zakupić przeróżne od manualnych wielkości breloczka po elektroniczne z wyświetlaczem, mamy ogromny wybór.

Wulkanizator  za darmo pomoże zmierzyć bieżnik opony

Ostatnim sposobem zmierzenia bieżnika opony jest wizyta u wulkanizatora, który sprawdzi wysokość bieżnika bezpłatnie i doradzi czy potrzebna jest wymiana.

Bieżnik opony ulega zużyciu nawet podczas normalnej jazdy

TWI – oznaczenia bieżnika na oponach

Prawo w Polsce dopuszcza jazdę na oponach, których minimalna wysokość bieżnika jest określana dzięki wskaźnikowi zużycia opony, czyli z angielskiego tak zwanego TWI- Treadwear Indicator. Jeśli opona go nie posiada, wówczas minimalna głębokość bieżnika nie może spaść poniżej 1,6mm.

TWI występuje obecnie w większości modeli opon i dzięki niemu z łatwością i bez użycia specjalnych narzędzi można odczytać czy opona jest jeszcze zdatna do jazdy czy już nie. Oznaczenie TWI znajduje się w sześciu miejscach na obwodzie opony. Zazwyczaj jest to nadlany materiał między kostkami bieżnika, wskazany przez napis TWI na bocznej powierzchni opony.

Najpopularniejsze rodzaje bieżnika opon

W oponach wyróżniamy trzy najpopularniejsze rodzaje bieżnika, różniące się swoimi  właściwościami, zachowaniem na drodze i tym samym ceną:

Bieżnik symetryczny

Wyróżniamy różne rodzaje bieżników

Bieżnik symetryczny to najstarszy rodzaj bieżnika w oponie. Charakteryzuje się oczywiście jednolitym wzorem na całej szerokości i obwodzie opony. Dzięki symetrycznemu ułożeniu klocków w oponie, nie wyróżniamy strony zewnętrznej i wewnętrznej, w związku z czym można ją założyć w dowolny sposób.

Opony z bieżnikiem symetrycznym są bardzo wytrzymałe na zużycie i cechują się niskimi oporami toczenia, co zapewnia użytkownikowi niewielki poziom hałasu oraz niskie zużycia paliwa. Ze względu na ich małe zaawansowanie technologiczne są to opony tanie i zapewniające przeciętne osiągi, dlatego też są używane przede wszystkim w autach miejskich o niewielkiej mocy.

Niestety bieżnik symetryczny zapewniają gorszą przyczepność opony i słabsze osiągi na mokrej nawierzchni niż inne rodzaje bieżnika, dlatego cena wyposażonych w nie opon jest niska i zaczyna się już od około 200zł.

Bieżnik kierunkowy

Są to opony z bieżnikiem w kształcie litery “V”. Wymagają zamontowania zgodnie z kierunkiem jazdy, w związku z czym producenci umieszczają na nich strzałkę wskazującą kierunek toczenia opony i poprawnego montażu. Opony z bieżnikiem kierunkowym charakteryzują się bardzo dobrymi właściwościami trakcyjnymi. Są stabilne przy wysokich prędkościach oraz na mokrych nawierzchniach, gdyż bardzo dobrze odprowadzają wodę spod czoła opony.

Bieżnik kierunkowy bardzo dobrze sprawdza się przy szybkiej i dynamicznej jeździe, gdzie zapewnia większe bezpieczeństwo kierowcy. Często opony z bieżnikiem kierunkowym są również wybierane jako opony zimowe, gdyż rewelacyjnie trzymają się drogi. Bieżnik kierunkowy spełnia swoją rolę najlepiej w oponach o ograniczonej szerokości – max 225 mm. Jego wadą jest głośniejsza praca.

W związku z licznymi zaletami opony z bieżnikiem kierunkowym są droższe od opon z bieżnikiem symetrycznym, a ich ceny zaczynają się od około 300 zł.

Bieżnik asymetryczny

Na dzień dzisiejszy bieżnik asymetryczny to najnowszy i najbardziej zaawansowany technologicznie bieżnik. Przede wszystkim wyróżnia go zróżnicowane ułożenie lameli po zewnętrznej i wewnętrznej stronie opony ze względu na różne funkcje jakie wykonują poszczególne części bieżnika w trakcie jazdy. Obwodowa część opony jest odpowiedzialna za utrzymanie odpowiedniej trakcji w czasie pokonywania zakrętów. Dlatego też posiada ona bardziej solidne klocki, a płytsze rowki. Od wewnątrz są umieszczone mniejsze, gęściej ułożone bloki i głębsze rowki odpowiadające za odprowadzenie wody.

Dzięki takiej konstrukcji, opony z bieżnikiem asymetrycznym mają większą powierzchnię styku z nawierzchnią, a co za tym idzie większą przyczepność. Dodatkowo są dość oszczędne dla paliwowego portfela oraz generują niski poziom hałasu poprzez niskie opory toczenia. Polecane są do samochodów o dużych mocach, ze sportowym zacięciem. Ich koszt zaczyna się od 800 zł.

Gdzie stosuje się opony bez bieżnika?

Chyba każdy fan motoryzacji, zna odpowiedź na to pytanie. Oczywiście opony gładkie, tak zwane “slicki” stosowane są głównie na wyścigach samochodowych  i na suchych, gładkich nawierzchniach. Opony bez bieżnika wyrównają się najmniejszymi oporami toczenia spośród wszystkich opon. Nie mniej jednak brak bieżnika sprawia, że zawodzą na mokrych drogach.

Na czym polega zabieg bieżnikowania opon?

Z bieżnikiem opon bezpośrednio łączy się pojecie bieżnikowania. Jest to alternatywna metoda ponownego użycia opon poprzez usunięcie starego, a nałożenie nowego bieżnika. Można to zrobić na dwa sposoby. Tańszą metodą jest metoda na zimno, gdzie oponę bez bieżnika łączy się z przygotowanym wcześniej bieżnikiem.  Drugą opcją jest bieżnikowanie opony na gorąco, w której to po usunięciu bieżnika, nakłada się pas nowej gumy i umieszcza całą oponę w specjalnej formie, wykrawającej odpowiedni kształt i głębokość bieżnika.

Proces bieżnikowania opon w dzisiejszych czasach jest na każdym etapie kontrolowany przez komputery, a wykonany u renomowanego wulkanizatora z pewnością zapewnia bezpieczeństwo na drodze, a także pozwala zaoszczędzić pieniądze. Ze względu na dużą oszczędność najczęściej bieżnikuje się opony ciężarowe.