Czujniki ciśnienia w oponach. Co jest TPMS?

Kierowcy choć powinni regularnie sprawdzać ciśnienie w oponach, nie zawsze to robią, dlatego regulacje z 2014 roku wprowadziły do samochodów obowiązkowe czujniki ciśnienia opon w skrócie zwane czujnikami TPMS. Decyzja spowodowana była koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa na drodze, zmniejszenia ilości zużywanego paliwa, a także wytwarzanych odpadów. To rozwiązanie ma także chronić opony przed zniszczeniem, gdyż nie zawsze jest możliwość odpowiednio wczesnego wykrycia zbyt niskiego ciśnienia, szczególnie, gdy jest ono niewyczuwalne podczas jazdy. Obecnie w czujniki TPMS wyposażone są już bardzo często nawet samochodu używane. Pomimo to, nie każdy kierowca wie, czym właściwie są czujniki ciśnienia w oponach i do czego służą.

TPMS co to jest?

TPMS to  skrót od Tyre Pressure Monitoring System. W wolnym tłumaczeniu TPMS jest więc  jednym z elementów, który monitoruje ciśnienie wewnątrz opon. Czujnik ciśnienia opon TPMS umieszczony jest wewnątrz kół samochodów, tak aby pomiar poziomu powietrza wykonywany był w sposób ciągły. TPMS przesyłają informacje bez przerwy do jednostki sterującej pojazdem, dzięki czemu kierowca zostanie od razu poinformowany, gdy ciśnienie w którejś z opon spadnie poniżej normy. Czujnik TPMS powinien zawiadomić kierowcę, za pomocą świecącej kontrolki, o problemie w momenciezaistnienia jednego z trzech przypadków:

• kiedy ciśnienie w kole spadnie o 20%,
• po obniżeniu wartości ciśnienia do 1,5 bar w przeciągu 60 minut dla czterech kół,
• po obniżeniu wartości ciśnienia do 1,5 bar w przeciągu 10 minut dla jednego koła,

Rodzaje czujników ciśnienia

Na rynku możemy spotkać trzy podstawowe rodzaje czujników ciśnienia. Dwa z nich są fabrycznie zaprogramowane, natomiast trzeci typ wymaga samodzielnego działania.

Czujniki oryginalne – dedykowane

• 

  Sezonowa wymiana opon dla posiadaczy czujników TPMS rodzi pewne niebezpieczeństwa

  OE – Orginal Eqquipment – oryginalne czujniki pochodzące od producenta samochodu przeznaczone do pierwszego montażu

• OEM – Original Equipment Manufacturer – również oryginalne czujniki, ale w przeciwieństwie do czujników OE nie pochodzące od producenta auta, ale od producenta czujników.

Czujniki nieoryginalne – zamienniki

• OE-R – Original Eqipment Replacement – dwoma słowami nieoryginalne zamienniki najczęściej z Chin

Niezależnie od jakości, czujniki ciśnienia oryginalne i nieoryginalne mają wgrany software dedykowane pod konkretny model samochodu.

Czujniki uniwersalne

Ten rodzaj czujników nie ma wgranego gotowego programu. Można go zaprogramować pod dowolny model samochodu.

Bezpośrednie i pośrednie czujniki TPMS

Podział ze względu na oznaczenia to jedno, natomiast rodzaje czujników ciśnienia można przedstawić również ze względu na umiejscowienie i system w którym funkcjonują.

Bezpośrednie czujniki ciśnienia

Tak naprawdę są to jedyne prawidłowe czujniki ciśnienia TPMS. Znajdują się w oponach i zamontowane są na zawory powietrza. Mierzą wartość ciśnienia w oponach w czasie rzeczywistym.

Czujniki pośrednie

To czujniki systemu ABS, które docelowo mają mierzyć ciśnienie w oponach, ale nie na podstawie realnej wartości, lecz liczby obrotów podczas jazdy. Wraz ze spadkiem powietrza wewnątrz opony zmniejsza się jej średnica, w związku z czym rośnie liczba obrotów. System wyłapuje te różnice i informuje o nieprawidłowościach. To nie ciśnienie jest monitorowane, a średnica koła. Ponadto pomiary nie są wykonywane w czasie rzeczywistym.

Wymiana opon z czujnikami ciśnienia

Ponowna kalibracja TPMS to często konieczność

Wymiana opon z czujnikami ciśnienia TPMS może odbywać się na dwa sposoby.

• Pierwszy to wymiana opon. Niebezpieczeństwo w tym przypadku stanowi nieprawidłowe usuniecie gumy z felgi, a tym samym możliwość uszkodzenia czujnika i poniesienia kosztów zakupu nowego.
• Druga opcja, to wymiana całych kół.Ponosimy tu jednak koszty dodatkowego zestawu.

Trzecią opcją jest wybór opon całorocznych , a tym samym rezygnacja z sezonowej zmiany ogumienia. Wystarczy w takim przypadku zakupić jeden komplet z czujnikami. Ważne, by pamiętać, że nawet jeżeli uda się wymieniać opony bez uszkodzenia czujników, to po około 5-6 latach wyczerpuje się ich bateria – co wiąże się z przymusowym zakupem nowych. W przypadku rotacji kół – zmiany przednich na tylne, należy czujniki na nowo zaprogramować.

Kalibracja czujnika ciśnienia w oponach

Nowoczesny system kontroli jakim bez wątpienia jest TPMS wymaga odpowiedniej kalibracji.  Powinno się ją przeprowadzać za każdym razem kiedy zostanie przeprowadzona jedna z trzech czynności:

• Wymiana kół
• Wymiana czujnika ciśnienia w oponach
• Wymiana modułu BCM – części odpowiedzialnej za korygowanie pracy wszystkich czujników samochodu

Czujniki ciśnienia w oponach kalibrowane są przy pomocy modułu BCM. Sama kalibracja polega na „uczeniu” modułu BCM gdzie znajduje się dany czujnik.

Czujniki TPMS cena

Niestety, czujniki ciśnienia w oponach nie są bezobsługowe, więc w ich przypadku trzeba wziąć pod uwagę nie tylko koszt zakupu, ale i instalacji oraz utrzymania. Prócz ceny nabycia czujnika ciśnienia, zapłacimy również za jego montaż oraz każdorazową kalibrację. Oczywiście, każde zepsucie czujnika generuje koszty jego wymiany, a tym samym ponownego montażu i programowania.

Ceny czujników TPMS wahają się w zależności od modelu auta oraz rodzaju czujnika (oryginalne, nieoryginalne, pośrednie). Za jeden czujnik możemy zapłacić cenę oscylująca w przedziale od 150 do 300 złotych, natomiast montaż i kalibracja wahają się w przedziałach od 700 do 1500 złotych.

Czujniki ciśnienia, a koło zapasowe w sprayu

Sezonowa wymiana opon nie jest jedyna możliwością uszkodzenia czujnika ciśnienia, którą spowodować możne niechlujny wulkanizator. W przypadku przebicia opony wielu użytkowników wykorzystuje zestaw naprawczy, w którego skład wchodzi koło zapasowe w sprayu. Nie każdy wypełniacz dziur może być jednak stosowany, kiedy w oponie znajduje się czujnik TPMS. Piankę można bezpiecznie stosować w przypadku czujników pośrednich, ponieważ nie są montowane wewnątrz opony.

Jeśli nasze auto ma jednak bezpośrednie czujniki ciśnienia, lepiej będzie założyć klasyczne koło dojazdowe niż korzystać z opony zapasowej w sprayu. Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że nawet jeśli czujnik ciśnienia w oponie nie ulegnie uszkodzeniu w skutek zastosowania specyfiku, to ulegnie stanie się to podczas mycia opony z preparatu u wulkanizatora.